1 day Ago By Redakcija Pobjede
Industrijski otpad pretvara se u stijenu tokom perioda koji se mjeri decenijama, mnogo brže od miliona godina koliko se smatralo da je potrebno za prirodno formiranje stijena, pokazalo je istraživanje.Aluminijumska limenka za piće proizvedena posle 1989. godine i novčić iz 1934.
godine pronađeni ugrađeni u stikenu na obali Kambrije među su predmetima koji su pomogli naučnicima da shvate koliko brzo taj proces može da se odvija, piše N1.Istraživači su dokumentovali novi „brzi antropoklastični ciklus stijena“, koji imitira prirodne cikluse stijena, ali uključuje ljudski materijal kroz ubrzane vremenske skale.Upozoravaju da bi brz i neplaniran razvoj stijena oko deponija industrijskog otpada mogao imati negativan uticaj na biodiverzitet i ekosisteme, kao i na planiranje zemljišta i upravljanje obalom.
Njihovi nalazi potiču iz analize dvokilometarskog pojasa deponije otpadnog materijala u Dervent Houu u Zapadnoj Kambriji, gdje su tokom 19. i 20. vijeka radile livnice gvožđa i čelika.
Naslage otpadnog materijala formirale su litice koje erodiraju talasi i plime, a tim je sproveo detaljnu analizu nakon što je primijetio intrigantne nepravilne formacije u liticama.Amanda Oven sa Škole geografskih nauka Univerziteta u Glazgovu i jedna od autorki studije rekla je: „Nekoliko stotina godina posmatramo ciklus stijena kao prirodni proces koji traje hiljadama do miliona godina.“„Ovdje smo otkrili da se materijali koje je stvorio čovjek uključuju u prirodne sisteme i postaju litifikovani – pretvaraju se u stijenu – tokom perioda koji se mjeri decenijama“, dodala je.
Laboratorijska ispitivanja pomogla su istraživačima da utvrde da materijali od troske u Dervent Houu sadrže naslage kalcijuma, gvožđa, magnezijuma i mangana.Ti elementi su hemijski veoma reaktivni, što je ključno za ubrzani proces stvaranja stijena.Kada more erodira trosku, materijal se izlaže morskoj vodi i vazduhu, koji stupaju u interakciju sa reaktivnim elementima troske, stvarajući prirodne cemente, uključujući kalcit, goetit i brucit.
Ovi cementi su isti materijali koji povezuju prirodne sedimentne stijene, ali hemijske reakcije izazivaju da se proces odvija mnogo brže nego što se prethodno mislilo da se dešava u prirodnom ciklusu stijena.Naučnici su pronašli moderne materijale zarobljene u nekim uzorcima, što im je pomoglo da utvrde brzinu odvijanja procesa.Džon Makdonald, koautor studije, rekao je: „Pronašli smo novčić kralja Džordža V iz 1934.
godine i aluminijumsku limenku sa dizajnom za koji smo shvatili da nije mogao biti proizveden prije 1989. godine, ugrađene u materijal.“„To nam daje maksimalni vremenski okvir od 35 godina za ovu formaciju stijene, što je u okviru jednog ljudskog života“, dodao je.
Naučnici su upozorili da bi proces mogao imati uticaj na ekosisteme i istakli da su potrebna dodatna istraživanja.Studija je objavljena u časopisu Geology..
